De oprichting van de Benoemingscommissies voor het Notariaat ligt in de lijn van de hervorming van de organisatie en de werking van het notarisberoep. Deze hervorming wijzigde de Ventôsewet.
De wetgever heeft drie Commissies opgericht :
• Nederlandstalige Benoemingscommissie voor het Notariaat
• Franstalige Benoemingscommissie voor het Notariaat
• Verenigde Benoemingscommissies voor het Notariaat, een samensmelting van de twee vorige.
De Nederlandstalige Benoemingscommissie voor het Notariaat en de Franstalige Benoemingscommissie voor het Notariaat bestaan ieder uit acht effectieve leden :
• drie notarissen die uit drie verschillende provincies afkomstig zijn, waarvan één sinds minder dan vijf jaar benoemd is ;
• een geassocieerd notaris, niet-titularis ;
• een magistraat in functie ;
• een docent of professor recht van een rechtsfaculteit aan een Belgische universiteit die geen notaris, kandidaat-notaris of geassocieerd notaris is ;
• twee externe leden die een beroepservaring hebben die nuttig is voor de opdracht.
Voor elk effectief lid wordt er een plaatsvervangend lid, dat aan dezelfde voorwaarden voldoet, benoemd. De Nederlandstalige Benoemingscommissie en de Franstalige Benoemingscommissie bestaan dus elk uit zestien leden (acht effectieve en acht plaatsvervangende leden) en de Verenigde Benoemingscommissies hebben er tweeëndertig (zestien effectieve en zestien plaatsvervangende leden).
Elke commissie kiest uit haar leden een voorzitter, een vice-voorzitter en een secretaris; zij vormen het bureau, dat de werkzaamheden van de commissie coördineert, op de uitvoering van haar beslissingen toeziet, de dagelijkse werking beheert en de externe communicatie organiseert.
De vier leden-notarissen worden door de Nationale Kamer van Notarissen benoemd terwijl de andere leden door de Kamer van Volksvertegenwoordigers worden benoemd.
De leden van de Benoemingscommissies worden benoemd voor een mandaat van vier jaar.